Moderne relatievormen: 7 varianten van monogamie tot situationship

In mijn vorige blog heb ik uitgelicht waarom alternatieve relatievormen tegenwoordig “in” zijn. In lijn met andere ontwikkelingen in de individualisering van de maatschappij, zien we steeds meer dat partners hun eigen definities vinden. Anders dan de generaties van voor de oorlog, waar mensen meer conformistisch te werk gingen en monogamie de norm was.

In feite bestrijken de moderne relatievormen het gehele palet tussen een monogame, exclusieve relatie tot de allerlaatste trend: een “situationship”, een term die in opkomst is onder Gen Z. Aan de ene kant van het palet: een traditionele monogame relatie, al in het oude Griekenland de standaard. Dat begon met één monogame relatie voor het leven en is inmiddels geëvolueerd naar zoiets als wat we “seriële monogamie” noemen: meerdere exclusieve relatie op een rij. Er is sowieso in relaties veel veranderd door de tijden heen. Begin 19e eeuw stond liefde niet hoger dan de 5e (!) plaats in de lijst van redenen om met iemand te trouwen. Eind 19e eeuw stond liefde inmiddels op de 1e plaats, zowel voor vrouwen als mannen. Tegenwoordig geven jongeren aan dat hun voornaamste verwachting van het huwelijk emotionele geborgenheid is.

Aan de andere kant van het palet: een situationship, wellicht het best te vertalen naar een situationele of voorwaardelijke relatie. Een soort romantische relatie zonder dat partners weten of ze wel of niet een officiële relatie met elkaar willen. Ze zijn daarom vrij om andere mensen te zien en kunnen de relatie zonder schuldgevoelens beëindigen wanneer ze maar willen. Toch deel je al romantische, vriendschappelijke en seksuele ervaringen die gewoonlijk vooral in een echte relatie plaatsvinden. Een romantische relatie die casual, zonder verplichtingen en “ongedefinieerd” is. Wel meer dan dan een booty call, maar ook zeker minder dan een vaste exclusieve relatie.

Om het palet enigszins te duiden volgen hier een zevental relatievormen:

Monogamie. Een exclusieve relatie met één partner. Een monogame exclusieve relatie kan emotioneel of seksueel zijn en is doorgaans beiden tegelijk.

LAT: Living apart together. Beide partners wonen in aparte huizen, maar hebben wel een relatie. Soms exclusief, soms niet. Een relatievorm die eind 19e eeuw in opkomst was onder de hippiegeneratie uit de zestiger jaren en meer autonomie en vrijheden biedt aan beide partners.

DADT: Don’t ask, don’t tell. Een afspraak tussen partners in een doorgaans exclusieve relatie waarbij het is toegestaan af en toe (seksuele) avonturen te hebben met anderen, bijvoorbeeld op zakenreis of een vakantie met vriendinnen, maar ook hebben afgesproken dat hierover niets gezegd wordt. Met als belangrijkste reden dat dit een te pijnlijke of oncomfortabele ervaring kan zijn voor de ander.

Swingen: Een afspraak tussen partners waarbij ze periodiek afspreken met andere stellen voor partnerruil en seks. Ook hierin zijn vele variaties mogelijk, waaronder: soft swap (zonder penetratie), full swap (met), same room (seks met eigen partner in aanwezigheid van andere stellen).

ENM: Ethische non-monogamie. Ook vaak “open” relatie genoemd. Een of beide partners onderhoudt (vaak gaat het hier om seksuele) relaties met anderen. Die anderen zijn bij de partners bekend. Belangrijk kenmerk van een ENM is dat het volledig in de openheid gebeurt.

Polyamorie. Beide partners hebben de vrijheid andere romantische en seksuele relaties te onderhouden. Soms wonen ze bij elkaar en is iedereen gelijkwaardig, soms is er sprake van duidelijke primaire en secundaire relaties.

Situationship. Een romantische relatie die casual, zonder verplichtingen en “ongedefinieerd” is.

Ik spreek veel stellen die worstelen met het traditionele beeld van een relatie, vaak bepaald door de omgeving waarin ze opgegroeid zijn. Ik nodig ze dan uit hun verlangens uit te spreken: “Als JIJ het voor het zeggen hebt en je relatie volledig volgens JOUW beeld mag inrichten, wat zou JIJ dan willen?”. Daarmee openen we een veld waarin gedroomd mag worden en waarbij partners hun kwetsbaarheid laten zien. Alleen die stap al, ongeacht het resultaat, leidt tot meer verbinding en veiligheid. Dat lijkt tegenstrijdig: het uitspreken van jouw verlangen kan bij de ander leiden tot een stressrespons en angst. Maar het blijkt dat jouw eerlijkheid die angst overstemd en dat je partner razendsnel aanvoelt hoe moedig het is dat je dit doet. Natuurlijk is het eng om je zo te laten zien en loop je de kans om afgewezen te worden. Het alternatief is echter om stil te blijven zitten in een relatie die niet voldoet met een partner die je keer op keer teleurstelt. Waarin het gevoel overheerst dat je niet gezien wordt.

Ik ben ondermeer gespecialiseerd in langdurige relaties, jaloezie, ontrouw en non-monogamie. Maar alle relatieproblemen zijn welkom. Zoek je daar hulp bij? Je kunt mij altijd vrijblijvend vragen stellen via de e-mail of whatsapp, ik help je graag. Ben je al wat verder, boek dan een gratis kennismakingsgesprek.